گمانه زنی برای تعیین عرصه و پیشنهاد حریم تپه کرت آباد شهرستان سلسله استان لرستان، شواهدی از دوره مس و سنگ تا قرون اولیه اسلامی نمایان کرد.
گروه فرهنگی ایرنا، سرپرست هیات گمانه زنی به منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم تپه کرت آباد سلسله استان لرستان اظهار کرد: با توجه به قرارگیری این تپه در قسمت شرق روستای کرت آباد، ساخت و سازهای بی رویه منازل مسکونی در ضلع غربی و شمالی تپه و عبور جاده آسفالته از ضلع جنوبی و شرق تپه، لزوم تعیین عرصه و ضوابط حفاظتی در این تپه به منظور جلوگیری از روند تخریب آن ضروری به نظر می رسد.
نسترن داوودی افزود: طرح گمانه زنی به منظور تعیین عرصه و حریم تپه کرت آباد برای رفع مشکل اهالی این روستا در زمینه حدود و چگونگی بهره برداری از املاک در محدوده تپه کرت آباد، در دستور کار سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان لرستان قرار گرفت.
این باستان شناس ادامه داد: با ایجاد گمانه هایی در اطرف عرصه ظاهری تپه، تصویری روشن از حدود عرصه حقیقی و به تبع آن حرایم حفاظتی مرتبط تپه به دست آمد.
بر اساس گزارش پژوهشگاه میراث فرهنگی، وی با بیان اینکه در عملیات گمانه زنی شواهدی از دوره مس و سنگ تا قرون اولیه اسلامی در این محوطه به دست آمد، اضافه کرد: در این مرحله از عملیات میدانی در دو گمانه شواهدی از بقایای انسانی نیز مشاهده شد.
تپه کرت آباد در قسمت شرقی و چسبیده به روستای کرت آباد در شهر الشتر و در ارتفاع 1662 متری از سطح دریا قرار دارد.
عملیات گمانه زنی به منظور تعیین عرصه و پیشنهاد حریم تپه کرت آباد شهرستان سلسله استان لرستان که با مجوز رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری از ماه گذشته آغاز شده است، تا 19 تیر ماه ادامه دارد.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گیلان ضمن هشدار نسبت به وقوع آتش سوزی های احتمالی در جنگل ها ، از جنگل نشینان و گردشگران خواست از برافروختن آتش در مناطق جنگلی خودداری کنند.
داود زارع در گفت و گوی اختصاصی با خبرنگار ایرنا ادامه داد: کاهش رطوبت در داخل جنگل به علت تابش متوالی نور خورشید، کاهش بارندگی ها و افزایش دما زمینه وقوع آتش سوزی های احتمالی در جنگل های استان را فراهم کرده است.
وی افزود: جنگل های گیلان مستعد آتش سوزی هستند و کسانی که با جنگل سروکار دارند، باید احتیاط لازم را داشته باشند.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری استان گیلان اظهار داشت: در فصل تابستان و افزایش دما، شاخ و برگ های خشک افتاده بر روی زمین و یا علف های خشک شده ، خطر گسترش دامنه آتش سوزی ها را افزایش می دهند.
وی از دامداران ، روستاییان حاشیه جنگل، دست اندرکاران طرح های بهره برداری ، گردشگران یا کوهنوردانی که با جنگل سر و کار دارند خواست از افروختن آتش در جنگل ها ، مزارع حاشیه آن و یا در تنه درختان خودداری کنند.
زارع یادآور شد: درصورت افروختن آتش باید نسبت به خاموش کردن آن اطمینان حاصل کنند زیرا کمترین باقیمانده آتش، ممکن است به وقوع آتش سوزی های غیرقابل مهار بخصوص در مناطق سخت گذر جنگلی منجر شود.
مدیرکل منابع طبیعی و آبخیزداری گیلان گفت: وقوع آتش سوزی در مناطق جنگلی سایر استان ها، زنگ هشداری است تا مردم و مسوولان گیلان تعامل لازم را برای جلوگیری از وقوع حریق و هدر رفت این ثروت ها و میراث های طبیعی کشور داشته باشند.
زارع ادامه داد: در بیشتر مناطق جنگلی گیلان حتی در جنگل های انبوه و سخت گذر نیز ردپای انسان دیده می شود که درصورت آتش سوزی در این مناطق، دسترسی برای خاموش کردن آتش بویژه در فصلی که کمترین رطوبت در جنگل وجود دارد، بسیار دشوار خواهد بود.
وی با اشاره به اینکه علت بیش از 90 درصد آتش سوزی ها در جنگل ها عامل انسانی است، گفت: آتش سوزی ها علاوه بر تخریب جنگل ها به زیستگاه های حیات وحش نیز آسیب می رسانند.
زارع اظهار داشت: امکانات اطفاء حریق در استان گیلان شامل ابزارهای ابتدایی نظیر بیل ، بیلچه ، شن کش و آبپاش های دستی است و این استان نیازمند امکانات پیشرفته آتش نشانی می باشد.
اداره کل هواشناسی گیلان در اطلاعیه ای؛ از تداوم هوای گرم در سواحل جنوبی دریای خزر تا اواخر هفته خبر داده است. این هواشناسی با اشاره به کاهش رطوبت و افزایش خطر احتمال آتش سوزی، از شهروندان و گردشگران خواسته از روشن کردن آتش در جنگل ها خودداری کنند و بخش های اجرایی نظیر مدیریت انرژی (برق) و آب، منابع طبیعی، بهداشت و درمان، مدیریت بحران، گلخانه داران، مرغداری ها و پرورش دهندگان ماهی نیز تمهیدات لازم را بیاندیشند.
از مجموع اراضی ملی گیلان؛ 565 هزار هکتار اراضی جنگلی، 245 هزار هکتار اراضی مرتعی و 288 هزار هکتار اراضی ملی جلگه ای و 11 هزار هکتار اراضی ساحلی مستحدث ( سواحلی که با پسروی دریا ایجاد می شود) است.
سرپرست هیات کاوش های باستان شناسی در محوطه باستانی قارا چشمه گفت: کشف آثار مربوط به دوره مس و سنگ، مفرغ و برنز از جمله ابزار آلات صنعتی و سرباره های فلز در محوطه باستانی قاراچشمه (کلاته شوری) نشان داد که این محوطه، مرکزی تخصصی برای تولید ظروف سنگی از جنس مرمر بوده که در هزاره سوم قبل از میلاد کالای با ارزشی محسوب می شد.
گروه فرهنگی ایرنا، حسن باصفا اظهار کرد: گروه باستانشناسی دانشگاه نیشابور در بهار سال جاری موفق به کشف یکی از مهمترین محوطه های استقراری پیش از تاریخی و آغاز تاریخی در دشت نیشابور از هزاره پنجم قبل از میلاد تا هزاره اول قبل از میلاد شد.
عضو هیات علمی دانشگاه نیشابور مهمترین هدف کاوش فصل جاری را شناخت دوره های فرهنگی استقرار اعلام کرد که در همین زمینه در نخستین فصل کاوش دوره های فرهنگی مس و سنگ، مفرغ و آهن شناسایی شد.
وی افزود: براساس ارزیابی مواد فرهنگی وسعت محوطه حدود 14 هکتار بوده است.
با صفا قاراچشمه را با توجه به مواد فرهنگی مکشوفه از دو نظر صنعتی و کشاورزی بسیار حائز اهمیت دانست و افزود: حجم زیادی از ادوات کشاورزی و وسایل آرد کردن غلات گواه وجود کشاورزی پیشرفته در بازه زمانی مذکور و همچنین دانه های گیاهی نشان از اقتصاد معیشتی مبتنی بر کشاورزی دارد.
براساس گزارش پژوهشگاه میراث فرهنگی، وی ادامه داد: اهمیت دوم قاراچشمه بعد صنعتی آن است و ابزار آلات متعدد و سرباره های فلز در کنار کوره های متعدد گواه این مدعا است.
باصفا اضافه کرد: طبق مواد فرهنگی به دست آمده می توان نتیجه گرفت کلاته شوری مرکزی تخصصی برای تولید ظروف سنگی از جنس مرمر بوده که در هزاره سوم قبل از میلاد کالای با ارزشی محسوب می شد و در اختیار طبقه ویژه جامعه بود.
استاد دانشگاه نیشابور با اشاره به اینکه برنامه ای بلند مدت برای شناخت بهتر این محوطه باستانی در نظر گرفته شده از مسوولین خواست تا علاوه بر حفظ محوطه، در راستای عملیاتی شدن اقدامات پیشنهادی گام بر دارند.
محوطه کلاته شوری در حوالی روستایی به همین نام در شهرستان فیروزه استان خراسان رضوی و در کنار رودخانه شوری قرار گرفته است.
کاوش های باستان شناسی دانشگاه نیشابور در محوطه باستانی قاراچشمه (کلاته شوری) که با مجوز رییس پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری از ماه پیش شروع شده است، تا 18 تیر ماه ادامه دارد.
مجله دیپلمات چاپ ژاپن در گزارشی، شهر «مرو » را یکی از کانونهای تمدن ایران در طول تاریخ نام برده که از حدود دو قرن پیش به این سو، به دلایلی جایگاه خود را از دست داده و اکنون به «یک ویرانه در وسط بیابان» تبدیل شده است.
دیپلمات این گزارش را در صفحه «چهار راه آسیا» خود به چاپ رسانده و امروز شنبه آن را در پایگاه اطلاع رسانی خود نیز منتشر کرده است. مرو اکنون یکی از شهرهای کشور ترکمنستان در آسیای میانه است.
متن کامل این گزارش با عنوان «ظهور و سقوط مرو در تمدن ایران» چنین است:
پس از ظهور تمدن اسلامی، شهر تاریخی «مرو» در کنار بغداد و قاهره، به یکی از بزرگترین و مهمترین شهرهای این تمدن تبدیل شد. در حالی که بغداد و قاهره امروز هم وجود دارد، اما دیگر اثری از مرو تاریخی نیست.
در واقع، شهر تاریخی مرو 230 سال پیش، در تاریخ 1785 میلادی، به کلی ویران شد؛ هرچند پیش از آن هم رو به افول بود. شهر جدید «مرو» (Mary) را که روس ها در سال 1884 و در نزدیکی خرابه های شهر کهن بنا کردند، امروز حتی سایه ای از آن مرو باستانی هم نیست.
آب شهر بیابانی مرو در نزدیکی دلتای رودخانه مرغاب، به طور تاریخی با کانال ها و سدهای فراوان تامین می شد. بدین ترتیب، «مرو» در بیشتر سال های قرون وسطی، بزرگترین و مهمترین شهر خراسان بود و ساکنانش به فارسی سخن می گفتند. در حدود سال 1150، مرو پایتخت شرقی سلجوقیان و احتمالا بزرگترین شهر جهان بود. در این دوران، خلیفه عباسی، چیزی بیش از یک نام نبود و حکومت های جهان اسلام توسط شاهان و امیران اداره می شد.
برخی گفته اند که مرو توسط اسکندر مقدونی بنا شد؛ اما به هر حال این شهر در دوران ساسانیان به اوج شکوفایی رسید. پس از سرنگونی ساسانیان به دست اعراب، مرو در کانون توجه خلفا قرار گرفت. در همین جا بود که برخی از برجسته ترین متفکران ایرانی ریشه دواندند؛ شخصیت هایی چون ابومسلم خراسانی از آن جمله اند.
البته با شکوفایی دودمان های ایرانی تبار در مناطق مختلف خراسان، مرو اندک اندک رقیبانی هم پیدا کرد. از جمله، پس از آنکه مغولان مرو را تاراج کردند، شهر هرات که بعدها لقب «مروارید خراسان» را گرفت، شکوفا شد. نیشابور در شمال شرقی ایران هم از دیگر رقیبان مرو بود.
مغولان ، بسیاری از شهرهای آسیای میانه را ویران کردند. یک روایت می گوید تنها در منطقه مرو یک میلیون و سیصد هزار نفر توسط مغول ها قتل عام شدند. شاید این روایت بسیار اغراق آمیز باشد، اما نشان از ابعاد کشتارهای مغولان دارد. سامانه زهکشی و آبیاری پیشرفته مرو نیز نابود شد و دیگر نتوانست ظرفیت های سابق خویش را باز یابد.
پس از آن بود که هرات و مشهد، رشد بیشتری نسبت به مرو کردند.
یک حاکم تیموری در سال 1409 بخشی از سامانه زهکشی مرو را بازسازی کرد و بالاخره در دوران صفویان، مرو دوباره اهمیت خویش را باز یافت. این شهر در دوران صفویان و پس از نبرد مرو در سال 1510، مذهب شیعه را پذیرفت. پس از آن، ازبک ها، شروع به آزار شهروندان مرو کردند.
ابعاد این مرو، به هیچ روی، قابل مقایسه با مروِ پیش از حمله مغول نبود. در این زمان، کانون های تمدن ایرانی و اسلامی هم به دلایل سیاسی و اقتصادی، در جاهایی خارج از آسیای میانه قرار داشت. بازرگانی دریایی در دوران صفوی رونق یافته بود و ایرانیان به ویژه انواع فرش و ابریشم را از بندر عباس در خلیج فارس صادر می کردند و دیگر به آسیای میانه برای بازرگانی اتکا نداشتند.
پس از صفویان، مرو که شهری رو به افول بود، در حوزه قدرت سلسله قاجار قرار گرفت تا آنکه در سال 1785، آخرین ضربه را نیز تجربه کرد. «شاه مراد» حاکم ازبک تبار بخارا در ازبکستان امروزی، توانست شهر مرو را اشغال و حاکم آن را اعدام کند. «شاه مراد» سپس ، سد شهر را ویران و مسیر رودخانه را عوض کرد و بدین ترتیب «مرو» به معنای واقعی کلمه به یک بیابان خشک تبدیل شد. «مراد» همچنین یکصد هزار شهروند مرو را به بخارا کوچ داد، به گونه ای که هنوز هم فارسی زبانان شیعه مذهب در بخارا زندگی می کنند.